Jeszcze kilka lat temu pytanie o formę szkolenia BHP w zasadzie nie istniało. Szkolenie oznaczało spotkanie na sali, listę obecności i podpis na karcie szkolenia. Rozwój narzędzi online oraz doświadczenia z pracy zdalnej sprawiły jednak, że coraz więcej firm zastanawia się, czy szkolenia BHP w formie e-learningu są wystarczające, a może nawet lepsze niż tradycyjne szkolenia stacjonarne.
Odpowiedź nie jest zero-jedynkowa. W praktyce nie chodzi o to, która forma jest „lepsza”, lecz o to, kiedy i w jakim zakresie dana forma ma sens.
Prawo dopuszcza obie formy, ale praktyka je weryfikuje.
Przepisy BHP dopuszczają prowadzenie określonych szkoleń w formie zdalnej, w szczególności szkoleń okresowych dla wybranych grup pracowników. To jednak dopiero punkt wyjścia. Zgodność formalna nie oznacza jeszcze, że szkolenie spełni swoją funkcję ochronną.
Z perspektywy pracodawcy kluczowe pytanie brzmi nie: czy wolno, ale: czy to szkolenie realnie przygotuje pracownika do bezpiecznej pracy.
Szkolenia BHP online – gdzie mają sens.
Szkolenia online bardzo dobrze sprawdzają się tam, gdzie:
- zagrożenia są powtarzalne i dobrze opisane,
- praca ma charakter biurowy lub administracyjny,
- celem jest uzupełnienie lub aktualizacja wiedzy,
- pracownicy mają doświadczenie i znają specyfikę stanowiska.
Ich największą zaletą jest dostępność i standaryzacja. Pracownik może zrealizować szkolenie w dogodnym czasie, a pracodawca ma uporządkowaną dokumentację i łatwość organizacyjną. Dla wielu firm to realna oszczędność czasu i kosztów.
Problem pojawia się wtedy, gdy szkolenie online zaczyna zastępować realny kontakt z zagrożeniami, zamiast go uzupełniać.
Ograniczenia szkoleń online, o których rzadko się mówi.
Szkolenie BHP online z natury rzeczy opiera się na przekazie teoretycznym. Nawet najlepiej przygotowany materiał nie pokaże w pełni:
- realnych warunków pracy,
- faktycznych zachowań pracowników,
- niebezpiecznych nawyków,
- sytuacji niestandardowych.
W praktyce oznacza to, że szkolenie online:
- nie weryfikuje zachowań,
- nie pozwala na obserwację pracy,
- nie ujawnia realnych problemów organizacyjnych.
Z punktu widzenia odpowiedzialności pracodawcy jest to istotne, ponieważ w razie wypadku pytanie brzmi nie „czy szkolenie było”, lecz czy było adekwatne do zagrożeń.
Szkolenia stacjonarne – dlaczego wciąż są niezastąpione.
Szkolenie stacjonarne daje coś, czego nie zapewni żadna platforma online: kontakt z rzeczywistością pracy. Prowadzący może zobaczyć, jak wygląda stanowisko, jak pracują ludzie i gdzie procedury rozmijają się z praktyką.
W szkoleniach stacjonarnych największą wartością jest możliwość:
- rozmowy o konkretnych sytuacjach,
- zadawania pytań wynikających z praktyki,
- korygowania błędnych nawyków,
- omawiania wypadków i zdarzeń potencjalnie wypadkowych.
To właśnie te elementy najczęściej decydują o tym, czy szkolenie zmienia zachowanie, a nie tylko przekazuje wiedzę.
Kiedy szkolenie stacjonarne jest konieczne.
W praktyce szkolenia stacjonarne są nie do zastąpienia tam, gdzie:
- występują zagrożenia mechaniczne, chemiczne lub fizyczne,
- praca wiąże się z obsługą maszyn lub urządzeń,
- zmienia się organizacja pracy lub technologia,
- doszło do wypadku lub zdarzenia potencjalnie wypadkowego,
- pracownicy są nowi lub niedoświadczeni.
W takich przypadkach szkolenie online może być dodatkiem, ale nie powinno być jedyną formą przygotowania pracownika.
Najczęstszy błąd: wybór formy zamiast celu.
Jednym z najczęstszych błędów jest rozpoczynanie rozmowy od pytania: „online czy stacjonarnie?”, zamiast od pytania: co pracownik musi umieć zrobić bezpiecznie po szkoleniu.
Jeżeli celem jest jedynie spełnienie obowiązku formalnego, forma online będzie wystarczająca. Jeżeli celem jest realne ograniczenie ryzyka wypadków i odpowiedzialności pracodawcy, forma szkolenia powinna wynikać z:
- rodzaju zagrożeń,
- doświadczenia zespołu,
- historii zdarzeń w firmie,
- poziomu świadomości pracowników.
Model mieszany – rozwiązanie, które działa w praktyce.
Coraz więcej firm decyduje się na model mieszany, łączący szkolenia online i stacjonarne. Teoria, podstawy prawne i ogólne zasady przekazywane są zdalnie, natomiast elementy praktyczne, analiza zagrożeń i praca na realnych przykładach odbywają się stacjonarnie.
Taki model:
- oszczędza czas,
- podnosi jakość szkoleń,
- pozwala skupić się na realnych problemach,
- jest łatwiejszy do obrony podczas kontroli lub po wypadku.
Jak Kaparuk.pl podchodzi do szkoleń BHP.
W Kaparuk.pl szkolenie BHP nie jest celem samym w sobie. Traktujemy je jako element szerszego systemu bezpieczeństwa. Forma szkolenia zawsze wynika z analizy ryzyka, specyfiki pracy i realnych potrzeb organizacji. Dlatego:
- nie sprzedajemy „szkoleń dla zasady”,
- nie obiecujemy, że jedna forma rozwiąże wszystkie problemy,
- łączymy wiedzę z praktyką i obserwacją realnej pracy.
Szkolenie ma sens tylko wtedy, gdy przekłada się na bezpieczne decyzje pracowników.
Jedna myśl na koniec. Szkolenie BHP online daje wygodę. Szkolenie stacjonarne daje doświadczenie.
To, co naprawdę chroni pracodawcę, to świadomy wybór formy szkolenia dopasowanej do realnych zagrożeń, a nie do najniższej ceny lub najszybszego rozwiązania.