Marka Kaparuk

Dlaczego w XXI wieku wiedza to za mało – liczą się kompetencje działania?

3 min. czytania

Nigdy nie mieliśmy dostępu do takiej ilości wiedzy. I nigdy nie mieliśmy tylu błędów.
Żyjemy w epoce: internetu, sztucznej inteligencji, szkoleń online, kursów, instrukcji, poradników.
Wiedza jest wszędzie.
A mimo to wypadki nadal się zdarzają, błędy są powtarzalne, kryzysy zaskakują, ludzie „wiedzą”, ale nie potrafią działać.
To nie paradoks.
To fundamentalna zmiana cywilizacyjna. W XXI wieku wiedza przestała być przewagą. Przewagą stała się zdolność działania pod presją.

Wiedza ≠ działanie
To jeden z największych błędów współczesnej edukacji i szkoleń to uznanie, że wiedza jest tożsama z działaniem. W rzeczywistości jednak można znać przepisy, procedury, teorię, definicje i nie potrafić zareagować, gdy pojawia się zagrożenie, coś idzie niezgodnie z planem, gdy trzeba podjąć decyzję w sekundach, gdy pojawia się odpowiedzialność.
Wiedza odpowiada na pytanie: „co jest prawidłowe?
Kompetencje działania odpowiadają na pytanie: „co zrobisz, gdy sytuacja nie będzie idealna?

Dlaczego wiedza przestała wystarczać?

  1. Świat stał się dynamiczny i nieprzewidywalny
    Procedury opisują stan normalny, warunki wzorcowe, sytuacje powtarzalne.
    Rzeczywistość natomiast zmienia się szybciej niż instrukcje, rzeczywistość generuje sytuacje niestandardowe i wymusza decyzje bez pełnych danych.
    Działanie w XXI wieku to zarządzanie niepewnością, a nie tylko stosowanie zasad.
  2. Presja czasu i odpowiedzialności
    W praktyce decyzje zapadają w sekundach. Nie ma czasu na analizę podręcznika, sytuacje stresowe zawężają percepcje, emocje wpływają na nasze wybory.
    Człowiek nie działa jak algorytm, nie przypomina sobie paragrafów, reaguje nawykami. Jeśli nasze kompetencje nie są przećwiczone, wiedza pozostaje bierna.
  3. Iluzja „odbytego szkolenia”.
    W XXI wieku mamy certyfikaty, zaświadczenia, potwierdzenia, listy obecności. Tym się chwalimy, pokazujemy. Ale to nie one decydują o bezpieczeństwie. O bezpieczeństwie decyduje to, czy człowiek rozumie zagrożenie, czy potrafi je rozpoznać, czy wie, co zrobić w praktyce, czy umie przerwać rutynę.
    Szkolenie bez kompetencji działania to rytuał, nie przygotowanie.

Czym są kompetencje działania?
Kompetencje działania to połączenie wiedzy, doświadczenia, świadomości konsekwencji, zdolności decyzyjnej, odporności psychicznej. To umiejętność rozpoznania zagrożenia, wyboru najlepszego możliwego rozwiązania, działania mimo stresu, wzięcia odpowiedzialności za siebie, swoje czyny, swoją przyszłość.
Kompetencje nie są teorią. Kompetencje ujawniają się tylko w praktyce.

Psychologia działania – klucz XXI wieku
Dlaczego ludzie łamią procedury, ignorują zagrożenia, podejmują ryzykowne decyzje?
Bo działają pod wpływem emocji, zmęczenia, presji, rutyny, fałszywego poczucia kontroli.
Dlatego w Kaparuk.pl mówimy wprost: bez psychologii działania nie ma realnych kompetencji. Nie wystarczy wiedzieć, jak powinno być. Trzeba rozumieć, jak działa człowiek, gdy nie jest idealnie.

Kompetencje działania w bezpieczeństwie, prawie i życiu.
Bezpieczeństwo (BHP, PPOŻ). Nie ten jest bezpieczny, kto zna instrukcję, ale ten, kto potrafi zareagować, rozpozna moment przerwania pracy, umie powiedzieć „stop”.
Prawo (RODO, odpowiedzialność). Nie chroni ten, kto zna przepisy,
ale ten, kto rozumie skutki decyzji, potrafi zapobiegać incydentom, działa zanim pojawi się problem.
Życie i kryzysy nadzwyczajne.
Nie wygrywa ten, kto przeczytał poradnik, ale ten, kto: potrafi zachować spokój, działa logicznie pod presją, podejmuje decyzje mimo strachu.

Dlaczego Kaparuk stawia na kompetencje, a nie tylko wiedzę
Bo widzimy skutki wypadków, postępowań, kryzysów, błędnych decyzji.
I wiemy jedno: ludzie nie przegrywają przez brak wiedzy, tylko przez brak przygotowania do działania.
Dlatego szkolimy przez zrozumienie, budujemy świadomość konsekwencji, uczymy myślenia sytuacyjnego, łączymy wiedzę z praktyką.

Edukacja przyszłości to edukacja decyzji
W XXI wieku kluczowe pytanie nie brzmi: „czy wiesz?”, tylko: „co zrobisz, gdy sytuacja wymknie się spod kontroli?”
Kompetencje działania chronią ludzi, chronią organizacje, chronią odpowiedzialność.
Wiedza jest fundamentem. Ale dopiero działanie decyduje o wyniku.


Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Zapisz się do naszego newslettera

Dołącz do naszego newslettera i otrzymuj zasoby, wyselekcjonowane treści i inspiracje projektowe prosto do swojej skrzynki odbiorczej.